Sáng 6/5, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 tiếp tục họp bàn 5 nội dung chính trong công tác phòng chống dịch bệnh. Trong đó có tính toán xác suất rủi ro dịch bệnh, nới lỏng một số biện pháp phòng, chống dịch, giãn cách xã hội như: Dự phòng cá nhân; vận tải hành khách; tổ chức hoạt động thi đấu thể thao, sự kiện tập trung đông người nơi công cộng; mở lại một số dịch vụ không thiết yếu, kinh doanh, thương mại; bảo đảm an toàn dịch tễ tại trường học, công sở, nhà máy, siêu thị, chợ dân sinh…
Đeo khẩu trang trong giờ ra chơi
Về xác xuất rủi ro dịch bệnh trong nước, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, qua theo dõi trong cộng đồng và xét nghiệm, kết quả khả quan khi không phát hiện thêm các ca bệnh mới, nguy cơ dịch bệnh trong cộng đồng rất thấp.
“Chúng ta có thể nới lỏng một số biện pháp can thiệp, hạ từ mức bắt buộc sang khuyến cáo”, PGS Phu nói.
Các chuyên gia cho rằng, vừa qua một số trường học có các biện pháp phòng, chống dịch bệnh cứng nhắc, máy móc, thậm chí cực đoan như yêu cầu học sinh vừa đeo khẩu trang, vừa đeo mặt nạ chống giọt bắn, lớp học không được bật điều hòa...
Theo các chuyên gia, những biện pháp này không những không cần thiết mà còn hại cho sức khỏe học sinh. Do đó, khuyến nghị học sinh học trong lớp không bắt buộc đeo khẩu trang nhưng phải đeo trong giờ ra chơi. Ngoài ra, học sinh phải luôn lưu ý giữ vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và tránh tiếp xúc với các bạn lớp khác để tránh xác suất lây nhiễm, dù rất nhỏ. Các phòng học có thể bật điều hòa trở lại nhưng định kỳ mở cửa sổ, cửa chính để thông thoáng khí. Các phụ huynh cũng không nên cho con ra nơi công cộng khi không cần thiết.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Ảnh: Đình Nam/VGP
Lắng nghe các ý kiến, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định: "Đến giờ phút này, chúng ta kiểm soát tốt dịch bệnh, phải quay lại cuộc sống, sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt trong một trạng thái bình thường mới.
Chúng ta tiến hành nới lỏng các biện pháp đã giới hạn từ trước đến nay một cách có khoa học. Nên bỏ các biện pháp không cần thiết và cực đoan như bắt học sinh vừa đeo khẩu trang, vừa đeo tấm chắn nhựa, lớp học không được bật điều hòa,... không những không cần thiết mà còn hại cho sức khỏe".
Cần điều chỉnh các văn bản hướng dẫn
Về việc khuyến cáo các trường không được bật điều hòa, trước đó, trong công văn số 1398 ngày 23/4 hướng dẫn các điều kiện đảm bảo an toàn cho học sinh đi học trở lại, Bộ GD-ĐT có nêu những điều nhà trường cần triển khai khi học sinh đi học như thực hiện vệ sinh, tẩy trùng trường lớp; đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế; độ giãn cách và các phương án đảm bảo sức khỏe khi học sinh đi học trở lại theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Trong đó, tại công văn số 914/BYT-MT về việc tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 trong trường học, khuyến nghị một số nội dung nhà trường cần phải thực hiện khi học sinh quay trở lại học, Bộ Y tế có nêu:
“Nhà trường phải tăng cường thông khí tại lớp học bằng cách mở cửa ra vào và cửa sổ, sử dụng quạt, không sử dụng điều hòa”. Vì vậy, các trường đã dựa vào khuyến nghị này để thực hiện việc không bật điều hòa trong các lớp học.
Tuy nhiên, lãnh đạo một số trường học lại bày tỏ băn khoăn khi trong bộ 15 tiêu chí đánh giá mức độ an toàn phòng, chống dịch Covid-19 trong trường học do Bộ GD-ĐT ban hành, không có tiêu chí nào đề cập đến việc nhà trường không được sử dụng điều hòa. Việc đưa ra quyết định “bật” hay “tắt” điều hòa cũng khiến nhiều trường “không biết phải xử lý ra sao”.
Bên cạnh đó, việc học sinh phải đeo khẩu trang trong suốt các giờ học cũng gây ra nhiều băn khoăn. Tại tiêu chí số 11 của bộ tiêu chí đánh giá mức độ an toàn trong trường học do Bộ GD-ĐT ban hành có nêu, học sinh “đeo khẩu trang đúng cách trong thời gian ở trường”. Như vậy, tiêu chí này cũng không nêu rõ thời gian học sinh cần đeo trong bao lâu, phải đeo trong điều kiện nào và như thế nào là đeo đúng cách.
Đề xuất mở cửa lại các dịch vụ không thiết yếu
Ban Chỉ đạo thống nhất nhận định, đến giờ phút này Việt Nam đang kiểm soát tốt dịch bệnh, do đó phải quay lại cuộc sống, sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt trong một trạng thái bình thường mới. Tuy nhiên trong bối cảnh dịch bệnh thế giới vẫn diễn biến phức tạp với hàng chục ngàn ca nhiễm mới mỗi ngày, Việt Nam như ở trong “cánh đồng trũng, ở bên ngoài nước thì nước cao, sóng lớn”.
Do vậy, trước tiên chúng ta phải “bao đê cho chặt”, giữ đê cho chắc, phải tiếp tục chính sách quản lý chặt chẽ người nhập cảnh để bảo đảm an toàn, mới có thể nới được ở bên trong để thực hiện mục tiêu kép là vừa phòng chống dịch bệnh vừa bảo đảm phát triển kinh tế xã hội.
Đối với trong nước, Ban Chỉ đạo yêu cầu toàn bộ cơ chế liên ngành (quân đội, công an, y tế, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ) không được nơi lỏng, luôn luôn trong trạng thái sẵn sàng để khi có ca nhiễm trong cộng đồng, lập tức phát hiện, cách ly, khoanh vùng, dập dịch ngay. Với tình hình hiện tại, Ban chỉ đạo cho rằng đã có thể nới lỏng các biện pháp đã giới hạn từ trước đến nay nhưng trên cơ sở khoa học, phải dựa trên cơ chế lây lan của virus và dựa trên các tính toán về xác suất mầm bệnh hiện nay trong cộng đồng.
Theo tính toán của các chuyên gia, đến giờ phút này chúng ta chưa thể nói trong cộng đồng không còn mầm bệnh nhưng xác suất còn mầm bệnh là rất thấp. Đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh, Ban Chỉ đạo thống nhất đề xuất có thể cho phép các dịch vụ không thiết yếu được mở cửa trở lại bình thường (trừ vũ trường, quán karaoke) với điều kiện phải giữ khoảng cách tối thiểu 1 m. Đồng thời đề xuất bỏ giới hạn về số chỗ trên các phương tiện giao thông công cộng (máy bay, xe buýt, xe lửa…) nhưng hành khách bắt buộc phải đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên.
Một số hoạt động thể thao, sự kiện tập trung đông người… được tổ chức nhưng phải bảo đảm các điều kiện phòng, chống dịch bệnh. Các cơ quan, công sở, nhà máy, siêu thị, bệnh viện, chợ dân sinh, hàng quán… tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo đảm các điều kiện vệ sinh dịch tễ, phòng chống dịch bệnh. Với mỗi người dân, Ban chỉ đạo khuyến cáo tiếp tục đeo khẩu trang ở nơi công cộng, trên các phương tiện công cộng, bên ngoài công sở, trường học, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người khác, thường xuyên rửa tay…