Gần đây, nhiều nghiên cứu phát hiện hạt vi nhựa không chỉ hiện diện trong thực phẩm, nước uống, không khí… mà còn xâm nhập vào não người, vào buồng trứng ở phụ nữ…. Điều này khiến không ít người hoang mang, lo lắng. Vậy hạt vi nhựa là gì? Và chúng ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe con người, nhất là trẻ em?
1. Hạt vi nhựa từ đâu ra?
Hạt vi nhựa là những mảnh nhựa cực nhỏ, có kích thước dưới 5mm, sinh ra do: Phân hủy của rác thải nhựa (bao nilon, hộp xốp, vỏ xe…) dưới tác động của ánh sáng mặt trời, nhiệt độ, gió, mưa, sóng biển…; Thời gian phân rã: nhựa tồn tại hàng trăm năm và dần vỡ vụn thành hạt nhỏ; Sản xuất công nghiệp: hạt nhựa được dùng trong mỹ phẩm (tẩy tế bào chết), hoặc sinh ra trong quá trình sử dụng các sản phẩm nhựa.
Một nghiên cứu tại Đại học New York (Mỹ) cho thấy: mỗi chai nước suối loại 1 lít chứa tới 240.000 hạt vi nhựa!
2. Hạt vi nhựa đi vào cơ thể bằng cách nào?
Chúng xâm nhập vào cơ thể con người qua 3 đường chính: Đường tiêu hóa: ăn thực phẩm, uống nước nhiễm vi nhựa; Đường hô hấp: hít thở không khí có vi nhựa lơ lửng; Tiếp xúc da: dùng mỹ phẩm có chứa hạt vi nhựa.
3. Tác hại nguy hiểm đến sức khỏe
Khi đã vào cơ thể, hạt vi nhựa có thể: Gây viêm, kích ứng mô và cơ quan; Làm rối loạn miễn dịch, tăng nguy cơ bệnh tự miễn; Tác động đến hệ thần kinh, có khả năng vượt qua hàng rào máu não gây ảnh hưởng chức năng não; Tăng nguy cơ ung thư, do gây tổn thương DNA và tạo ra các gốc tự do.
Đặc biệt, trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất vì hệ miễn dịch và thần kinh đang phát triển. Vi nhựa có thể làm chậm phát triển trí não, gây rối loạn ngôn ngữ, hành vi, tăng động, tự kỷ, v.v.
4. Làm sao để bảo vệ bản thân và gia đình?
Bà con mình nên hạn chế dùng đồ nhựa một lần như hộp xốp, ống hút, bao nilon; Ưu tiên sản phẩm tái sử dụng, thân thiện môi trường như giấy, lá cây, đan lát… ; Chọn thực phẩm, nước uống an toàn, không chứa vi nhựa; Tránh dùng mỹ phẩm có hạt nhựa; Phân loại, xử lý rác nhựa đúng cách, tránh vứt bừa bãi.
Hạt vi nhựa tuy nhỏ, nhưng hậu quả gây ra lại không hề nhỏ. Bà con mình hãy hành động từ những việc đơn giản nhất là nói không với đồ nhựa để bảo vệ sức khỏe của chính mình và thế hệ mai sau.
Bs Nguyễn Thành Úc