Vừa qua 21 học sinh Trường tiểu học Ngãi Xuyên A, huyện Trà Cú, Trà Vinh bị nôn ói, nhức đầu sau khi chơi “bóng nổ” phải đi cấp cứu.
Theo ghi nhận của nhà trường các học sinh mua 11 gói “bóng nổ” đem vào lớp chơi. Các em dùng tay tác động mạnh cho quả bóng, làm cho gói đồ chơi phình to và phát nổ. Những em xung quanh đã tham gia hoặc vô tình tiếp xúc với “bóng nổ” qua việc hít phải khí thoát ra từ gói bóng có biểu hiện ngộ độc khí thở.
Về chuyên môn, trong gói bóng nổ có chứa hai chất là chất muối Sodium Bicarbonate (NaHCO3) và một gói chất lỏng đựng trong túi nilon hàn kín là một loại axit tên Acid Citric (C6H8O7). Chúng ta biết rằng khi một chất muối Sodium Bicarbonate mà tiếp xúc với một chất axit Acid Citric sẽ gây nên một phản ứng rất mãnh liệt tạo ra một lượng lớn khí Carbon dioxide (CO2), muối mới và nước. Cách chơi như sau:
Các bé sẽ dùng tay hoặc chân đập hoặc đạp mạnh lên gói đồ chơi “bóng nổ”, gói nilon chứa Acid Citric sẽ vỡ ra, tác dụng với Sodium Bicarbonate tạo ra lượng lớn khí CO2, thể tích gói đồ chơi khí tăng thể tích đột ngột khoảng 4 lần ban đầu và vỏ bao vỡ ra tạo một tiếng nổ lớn. Axit citric có mùi chua nhẹ, do đó, khí thoát ra có thể có mùi chua nhẹ, chứ không hôi thối.
Có hai lý do làm các bé bị ngộ độc khi chơi “bóng nổ”, có khi nguy hiểm đến tính mạng là.
+ Thứ nhất ngộ độc khí Carbon dioxide, còn gọi là thán khí. Thán khí có bốn tác động với cơ thể là: Đau đầu do thán khí tăng cao trong máu kích thích các thụ thể cảm nhận hóa chất trong não, dẫn đến giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh gây co mạch máu não. Co mạch máu não làm giảm lưu lượng máu lên não, dẫn đến thiếu oxy và gây đau đầu; Nôn ói do thán khí kích thích trung tâm nôn trong hành não, dẫn đến buồn nôn và nôn; Khó thở do thán khí kích thích trung tâm hô hấp trong hành não, làm tăng nhịp thở và thể tích khí thở ra. Khi nồng độ CO2 tăng cao hơn nữa, cơ hoành và các cơ hô hấp khác hoạt động mạnh hơn, dẫn đến ho, hắt hơi, chảy nước mũi và khó thở có thể nguy hiểm đến tính mạng; Thán khí còn kết hợp với nước trong cơ thể tạo thành axit cacbonic, làm giảm độ pH trong máu làm tăng tính axit trong màu. Tình trạng tăng axit trong máu ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, bao gồm cả não bộ, dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi, suy nhược.
+ Thứ hai là viêm da, viêm mắt do Acid Citric và Sodium Bicarbonate. Các chất hóa học trên còn dư lại sẽ trực tiếp bắn vào người có thể gây kích ứng da và niêm mạc mắt. Các triệu chứng trên da bao gồm ngứa, rát, đỏ da. Trên mắt có thể dẫn đến tổn thương mắt như chảy nước mắt, viêm giác mạc, viêm kết mạc.
Nếu nhà trường hoặc bà con mình phát hiện các cháu bị ngộ độc khí “bóng nổ” thì nhanh chóng đưa bé ra nơi thoáng khí và đi đến bệnh viện gần nhất để cấp cứu kịp thời.
Để đảm bảo an toàn cho các cháu, bà con và nhà trường nên giám sát các trò chơi và không cho các cháu chơi và mua các sản phẩm “bóng nổ” và những đồ chơi nguy hiểm khác.